Soạn bài Tháng giêng mơ về trăng non rét ngọt không phải là quá khó tuy nhiên để làm rõ được chất thơ cũng như tình cảm mà tác giả Vũ Bằng gửi gắm vào tác phẩm thì không phải là chuyện đơn giản. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách soạn bài Tháng giêng mơ về trăng non và rét ngọt. Cùng đọc bài viết ngay thôi nào.
Table of Contents
Soạn bài Tháng giêng mơ về trăng non và rét ngọt – Tác giả Vũ Bằng
– Vũ Bằng (1913 – 1984) sinh ra tại Hà Nội. Quê gốc ở làng Lương Ngọc, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương.
– Ông là một nhà văn và nhà báo đã sáng tác trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 với sở trường là tùy bút, bút kí và truyện ngắn.
– Sau năm 1954, Vũ Bằng chuyển vào TP. Hồ Chí Minh sống, vừa làm báo vừa viết văn, vừa hoạt động cách mạng.
– Ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2007.
– một vài tác phẩm tiêu biểu:
- Bút ký: Miếng ngon Hà Nội (1960), Miếng lạ miền Nam (1969), Thương nhớ mười hai (1972)…
- Tiểu thuyết: Lọ văn (tập văn trào phúng, 1931), Một mình trong đêm tối (tiểu thuyết, 1937), Truyện hai người (tiểu thuyết, 1940), Tội ác và hối hận (tiểu thuyết, 1940)….
- Các tập truyện: Quých và Quác (truyện thiếu nhi, 1941), Ba truyện mổ bụng (tập truyện, 1941)…
Tác phẩm Tháng giêng mơ về trăng non và rét ngọt
1. Thể loại:
Tháng giêng mơ về trăng non rét ngọt thuộc thể loại tùy bút.
2. Xuất xứ và trường hợp sáng tác:
– Tác phẩm được viết trong trường hợp đất nước bị chia cắt, tác giả sống ở vùng nắm bắt của Mĩ – Ngụy, xa cách quê hương đất Bắc. Nhà văn đã gởi gắm vào trong trang sách nỗi niềm thương nhớ da diết quê hương, gia đình và lòng mong mỏi đất nước hòa bình, thống nhất
– Bài văn được trích từ thiên tùy bút “Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt” trong tập tùy bút “Thương nhớ mười hai”
3. Phương thức biểu đạt:
Văn bản Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt có phương thức biểu đạt là miêu tả, kết hợp biểu cảm
4. Tóm lược văn bản Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt:
Văn bản “Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt” là lời của một người con xa quê hương, khao khát được đoàn tụ viết về mùa xuân trên mảnh đất Bắc. trước tiên là những dòng suy nghĩ về quy luật chung của thiên nhiên, mùa xuân sau đó đi vào cảm nhận sâu sắc từng chi tiết mùa xuân của đất Bắc trên những phương diện: cảnh sắc, thời tiết, những lễ nghi, phong tục.
Theo dòng cảm xúc đó, tác giả bắt đầu mô tả lại không khí và sự chỉnh sửa của mùa xuân sau ngày rằm tháng Giêng. Từ đó giúp người coi cảm nhận được tình yêu quê hương tha thiết của tác giả.
5. Bố cục bài Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt:
Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt có bố cục gồm 3 phần
– Phần 1 (từ đầu đến “mê luyến tâm hồn”): Cảm nhận về quy luật tình cảm của con người với màu xuân
– Phần 2 (tiếp đấy đến “mở hội liên hoan”): Cảnh sắc, không khí mùa xuân Hà Nội
– Phần 3 (còn lại): Cảnh sắc và không khí màu xuân sau ngày rằm tháng Giêng
6. Giá trị nội dung:
Cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân Hà Nội và miền Bắc được cảm nhận, tái hiện trong nỗi nhớ thương da diết của một người xa quê. Bài tùy bút đã biểu lộ chân thực và cụ thể tình quê hương, quốc gia, lòng yêu cuộc sống và tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, ngòi bút tài hoa của tác giả
7. Giá trị nghệ thuật:
– trình bày nội dung văn bản theo dòng cảm giác tu hút, say mê
– Lựa chọn từ ngữ, câu văn linh hoạt, biểu cảm, giàu hình ảnh
– Có nhiều so sánh, liên tưởng độc đáo, giàu chất thơ
Soạn bài Tháng giêng mơ về trăng non và rét ngọt
Trước khi đọc Tháng giêng mơ về trăng non và rét ngọt
Câu 1 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
– Em biết những bài hát như:
+ Câu chuyện đầu năm
+ Ước nguyện đầu xuân
+ Mùa xuân đó có em
+ Đón xuân này nhớ xuân xưa
– Tranh ảnh về mùa xuân:
Câu 2 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
– Em yêu thích hàng đầu là thời tiết và khung cảnh mùa xuân ở quê em: Thời tiết mùa xuân ấm áp, dễ chịu chứ không lạnh giá như mùa đông. Hoa đào, hoa mơ nở rực rỡ đầy cành tô điểm cho đời sức sống mới. Cây cối trút bỏ lớp áo xám xịt của mùa đông để nô nức đâm chồi, nảy lộc. Con đường làng em rộn rã người đi lại: người đi chúc tết, đi hội làng, đi chợ xuân… Ai nấy đầy vui mừng, rạng rỡ.
Trong khi đọc tác phẩm
Câu 1. Có phải “ai cũng chuộng mùa xuân” không?
Ai cũng chuộng mùa xuân là một điều tự nhiên.
Câu 2. Những loài cây sắp trổ lá đơm hoa vào mùa xuân.
Hoa đào, hoa mai e ấp…
Câu 3. khung cảnh đặc trưng của mùa xuân của miền Bắc.
Không gian: Có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng…
Câu 4. Bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp sau thời điểm rằm tháng Giêng.
Bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp sau thời điểm rằm tháng Giêng:
- Đào hơi phai tuy nhiên nhụy vẫn còn phong
- Cỏ không còn mát xanh tuy nhiên để lại một mùi hương man mác
- Trời đã hết nồm, mưa xuân đã bắt đầu thay thế cho mưa phùn biến mất làm cho nền trời đùng đục như pha lê mờ
- Những vệt xanh tươi hiện ở chân trời
- Trên giàn hoa lí, vài con ong siêng năng đã đi kiếm nhụy ho
- Trên nền trời trong xanh có những làn sóng hồng hồng rung động như cánh con ve mới lột.
Câu 5. không gian đêm trăng tháng Giêng.
không gian đêm trăng tháng Giêng: Đêm xanh biêng biếc, tuy có mưa dây, tuy nhiên nhìn lên thấy rõ từng cánh sếu bay.
Sau khi đọc tác phẩm
Dưới đây là những gợi ý soạn bài phần “Sau khi đọc tác phẩm” để bạn đọc được củng cố kiến thức về tác phẩm này.
Câu 1 (trang 110, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Mạch cảm giác của tác giả được khơi dậy qua sự hồi tưởng về khung cảnh. Tìm chi tiết mô tả khung cảnh đặc trưng của mùa xuân Hà Nội (vào đầu tháng Giêng và sau rằm tháng Giêng) và chi tiết mô tả không gian gia đình
Lời giải chi tiết:
– khung cảnh đặc trưng của mùa xuân Hà Nội:
+ Vào đầu tháng Giêng: Có mưa riêu riêu, gió lành lạnh; Có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh; Có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng,…
+ Sau rằm tháng Giêng: Đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong; Cỏ không còn mát xanh tuy nhiên để lại một mùi hương man mác; Mưa xuân thay thế cho mưa phùn khi trời đã hết nồm; Những màu xanh tươi hiện lên bầu trời chứ biến mất là nền trời đùng đục như pha lê mờ; Trên giàn hoa lí, vài con ong chịu khó đã đi kiếm nhụy hoa; Trên nền trời trong xanh có những làn sóng hồng hồng
– khung cảnh gia đình: Nhang trầm, đèn nến, quan trọng là không khí gia đình đoàn tụ êm đềm, trên kính dưới nhường trước những bàn thờ Phật, bàn thờ Thánh, bàn thờ Tổ tiên,.. Tuy miệng chẳng nói ra nhưng lòng thì cảm thấy không hề biết bao nhiêu là hoa nở, bướm ra ràng mở hội liên hoan.
Câu 2 (trang 110, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Trong cái rét ngọt đầu xuân, sức sống của thiên nhiên và con người được khơi dậy như thế nào?
Lời giải chi tiết:
– Thiên nhiên: cây cối đâm chồi nảy lộc từ bên ngoài vườn, mưa riêu riêu, gió lạnh, bầu trời trong xanh,… => căng tràn sức sống
– Con người: thấy lòng mình êm ái như nhung và không cần uống rượu mạnh cũng nghe lòng mình say sưa một sự sống => tràn đầy sự tươi mới
Câu 3 (trang 110, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Nêu nhận xét của em về cách tác giả diễn đạt cảm giác của lòng mình khi mùa xuân đến
Lời giải chi tiết:
– Tác giả bộc lộ trực tiếp tình cảm của mình với mùa xuân, với thiên nhiên
– Tác giả đã diễn tả lòng mình, cảm nhận của bản thân mình qua hàng loạt những ảnh chụp so sánh và liên tưởng thú vị, đặc sắc
– sử dụng hàng loạt những động từ mạnh.
Câu 4 (trang 110, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Tác giả đã khai triển bài tùy bút theo mạch đề tài về mùa xuân bắt đầu từ “ai cũng chuộng mùa xuân” như thế nào?
Tổng kết
Trên đây là hướng dẫn soạn bài Tháng giêng mơ về trăng non rét ngọt của tác giả Vũ Bằng. Hy vọng bạn đọc đã có thể nắm được cũng như cảm nhận được những tâm tình của tác giả gửi gắm qua tác phẩm. Tiếp tục theo dõi trang web giadinhthongminh để cập nhật thêm nhiều thông tin thú vị khác nhé.
